Jam Saqi and his times (1944-2018)

Jam Saqi and his times (1944-2018) 

Jam died today and we are sharing some pieces of his incomplete biography written by Nuzhat Abbas & Ahmad Saleem and few more things including his interview of 2006. After spending many years in left formations, like Miraj M Khan, Pervaiz Rasheed etc he joined popular politics yet his old friends & mentors made fun of him but he remained stick on it till his last day. Thanks to PPP Sindh, he could not survive there too  but he remained critical of close politics of Left in general. He inspired many people, especially the youth and got popularity during Zia prison but group had no interest due to usual ideological narrow mindset. 

He joined communist group in 1964 and remained with it for 27 years , became Member Provincial committee of Nazshi Group in 1969, then joined CC in 1976 and finally became Secretary General in 1987 but he left group politics in 1991 and advice comrades to work in popular parties.

News of his death

اوہ1964وچ پارٹی دے ممبر بنے تے1969وچ انہاں نوں کیمونسٹ پارٹی(نازشی گروپ) دی صوبائی کمٹی وچ لے لتا گیا۔ 1976وچ جداں اوہ ایس گروپ دی مرکزی کمیٹی دے ممبر بنے تے ایس کمیٹی وچ امتیاز عالم، مختار باچہ، بی ایم کٹی،جمالنقوی،امام علی نازش، شمیم اشرف ملک، سائیں عزیز اللہ،انور ملک، افراسیاب خٹک تے اعزاز نذیر رلتی سن۔پھر1987وچ اوہ گروپ دے سیکٹری جنرل بنے تے 1991وچ انہاں ایس گروپ نوں ہی نہیں سگوں سکہ بند سیاست نوں ہی چھڈ دتا۔

امام علی نازش گروپ،باقر سنائی،کامریڈ غلام محمد لغاری ، مہر حسین شاہ،یونس کھتری ، اسمعیل اڈیجو، بیزن بزنجو ،آصف مرزا، حیدر آباد سٹوڈنس فیڈریشن ،پاکستانی مادری زباناں بارے دادا فیروزالدین منصور دا باکمال پمفلٹ،بھٹو نال سانگا،تاشقند معاہدے تے بھارت نال ہزار سالہ جنگ تے اعتراض پر بھٹودے جلسے دا بندوبست، کامل راجپر،ون یونٹ دی مخالفتاں پر بھٹو دا ایس نال اتفاق نہ کرنا۔
جام ساقی دی ایہہ کتاب سندھ وچ سیاسی جدوجہد دی داستاں وی ہے، ترقی پسنداں دے سیاسی جوڑ توڑ دا حوالہ وی،پی پی پی نال پیار تے لڑائیاں دا قصہ وی۔

انہاں دناں وچ مدیجی وچ کسان کانفرنس ہوئی، جتھے انہاں دی ملاقات سینئر ترقی پسند رہنما کامریڈ غلام محمد لغاری نال ہوئی۔ جام ساقی نے انہاں نوں آکھیا کہ اوہ اک طلبا تنظیم بنانا چاہندے نیں۔ کامریڈ لغاری ایہہ سن کہ بہوں خش ہوئے۔ انہاں نے ہر قسم دا تعاون تے مدد دا وعدہ کیتا۔ ایہہ ملاقات انہاں دی زندگی وچ اک نواں مور بن گئی ۔ چند سالاں بعد اوہ جیل گئے تے اوتھے کامریڈ لغاری تے مہر حسین شاہ وی سن۔ کامریڈ لغاری نے جام نال مہر حسین شاہ دا تعارف کرایا جیہڑا زندگی بھر دا نظریاتی سانگابن گیا۔*

Link of interview of Jam by Aamir Riaz Published in 2006 

Links of All 7 parts
PART 1 early days


PART 2....مہاجر فیکٹر، جیل، میر تھیبو،مسعود نورانی،رسول بخش پلیجو، پیکنگ دا اثر،ڈپٹی کمشنری دی نوکری دی آفر تے انکار، دس ہزار دی سکالرشپ تے انکار

این ایس ایف دی ونڈ،طلبا دی گرفتاریاں،سرکاری بلڈنگاں نوں ساڑنا، سکول کالج بند،جنرل یحی دے جنرل ایوب نوں تے جنرل کیانی دے جنرل مشرف نوں فارغ کرن وچ مماثلتاں، سوات تے بسنت،مار دھاڑ تے توڑ بھن ،لیل و نہار دی رپورٹنگ،نویں سندھ این ایس ایف،ویروا

PART 3 .. ایوب مخالف لہر تے ترقی پسند: جام ساقی دی کتاب توں ٹوٹے(تریجی لڑی)

ایوب سرکاردے اخیری دن،ڈھاکے وچ کرفیو،25 مارچ1969گیا ایوب تے آگیا یحی،اک مارشلا توں دوجے ماشلا تک،جام فیر پھڑیچیا گیا،فوج نوں زمیناں دین دی مخالفتاں،فوجی عدالت تے میجر جاویدمجید،انڈیا نال رلن دا بوداالزام،جام لہور وچ تے بنانا پاکستان فیڈرل یونین آف سٹوڈنس دا،پنجسو دا بنانا، باسط میر،

Part 4..Yahya Period

PART 5...1970-71 and the game

Part 6 Jamal, Nazir Abbasi & Jam ..Story of distrust

میر تھیبو دی کہانی،قوم پرستاں دے وادھے، گھاٹے، ہارڈ لائنر کون؟، ڈسپلن تے انچارج،گھپے کیمونسٹ گروپاں دے، جمال نقوی تے الزام، نذیر عباسی قومی مسئلہ نوں نہیں مینیدا،پرولتاریہ نوں قوماں وچ ونڈنا غلط، بالا دست قوم دا پرولتاری کدی مظلوم قوم دے پرولتاری دا استحصال نہیں کردا، کیمونسٹاں دا قوم پرستاں دا دم چھلا بننا،ملزم کیمونسٹاں دا اسرائیل خلاف لڑن جان دی درخاست،ظلم دی کہانیاں

PART 7... Zia period and politics

Another Article for DAWN Urdu Blog

https://www.dawnnews.tv/news/1056904

چھاچھرو، ضلع تھر پارکر کے ایک گاؤں 'جھنگی' میں 1944 میں پیدا ہونے والے جام ساقی سے میں نے 2006 میں اک ترقی پسند جریدے عوامی جمہوری فورم کے ایڈیٹر کی حیثیت میں انٹرویو کیا تو ان میں بہت سی تبدیلیاں آچکی تھیں۔ اب وہ پرولتاری آمریت کی بجائے جمہوری سوشلزم کی بات ببانگ دہل کرتے تھے۔

طویل عرصہ تک پارٹی کی مرکزی کمیٹی کے ممبر اور پھر سیکریٹری جنرل کے اہم عہدے پر رہنے کے باوجود انہیں معلوم نہیں تھا کہ پارٹی کے فنڈز کہاں سے آتے ہیں اور کہاں خرچ ہوتے ہیں۔

16 دسمبر 1971 کے بعد بننے والی بھٹو کی حکومت پہلی عوامی سرکار تھی۔ اسے اگر ترقی پسندوں اور قوم پرستوں نے چلنے دیا ہوتا تو آج کا پاکستان بہت مختلف ہوتا۔ قوم پرستوں میں سے کچھ عراق کی ایران مخالف سرد جنگ کا حصہ بنے تو کچھ کابل و بھارت کی یاترا سے سیاست درآمد کرنے پرمامور ہوئے۔