اساں اگرتلہ سازش کیتی سی۔ سازش وچ پھڑیچے بنگالی دا بنگلہ دیشی پارلیمنٹ وچ اعتراف۔ غدار یا آزادی دے مجاہد

 

Confession of another Kind? Agartala conspiracy case was not false said an accused

بنگلہ دیش بنن دے 50 سال اج پورے ہو رہے جے۔بنگلہ دیشیاں لئی ایہہ آزادی دا دیہاڑ ہے تے پھیر پاکستانی ایس نوں کنج ویکھن؟ ایہو اوہ سوال ہے جس بارے غور کرنا لوڑی دا ہے۔جنج پاکستان بناون دی جدوجہد وچ رلتی انڈین قوم پرستاں لئی غدار سن؟ کیہہ غداری دی تعریف کجھ غلط ملط نہیں ہو گئی۔انگریزاں دے قبضے خلاف برٹش انڈیا وچ لڑن والے برٹش انڈین ایڈمنسٹریشن لئی غدار سن۔ آزادی دے مجاہد تے غدار وچ وال بربر فرق کیوں؟74 ورہے پہلاں برٹش انڈیا وچوں دو ملک بنے سن اتے بھارت تے پاکستان آکھوائے سن۔ پھیر 50 سال پہلاں پاکستان وی ٹٹیا تے بنگلہ دیش بن گیا۔ جداں سیاسی تے جمہوری رستے مک جاندے جے تے گل تیزی نال وگڑدے ہوئے غداریاں ول ٹر پیندی ہے کہ تاں مارے آئین بنایا جاندا ہے تے گل میز تے ہی کرن دی گل رکھی جاندی ہے۔ چلو ایہہ گلاں تے ہوندیاں رہن گیا کہ پہلے شوکت علی ہوراں دی گل سنو جو انہاں 35 ملزمان وچ شامل بنگالی دانشور سن جنہاں نوں اگرتلہ کیس وچ مئی 1968 نوں عدالتی ٹربیونل اگے پیش کیتا گیا سی۔ 

 

جون 2010 وچ بنگلہ دیش دے مشہور اخباردی سٹار

وچ انہاں دا بیان چھپا۔ اوہ اوس ویلے بنگلہ دیشی اسمبلی دے ڈپٹی سپیکر وی سن۔ انہاں کہیا کہ نیوی دے سٹیورڈ مجیب الرحمن تے تعلیمی ماہرعلی رضا بھارتی تھاں اگرتلہ گئے ساں تے بھارت کولوں  

 مشرقی بنگال لئی اسلام آباد توں وکھرے ہون لئی مدد منگی سی۔ شوکت علی

پچھلے سال پورے ہو گئے سن نومبر 2020 وچ۔ انہاں دا اینج دا ہی اک ہور بیان

فروری 2011 دا پیا ہے۔ چیتے رہے پئی افرتلہ کیس اوہ مشہور قصہ ہے جس پاروں بنگالی رہنما شیخ مجیب الرحمن دی گڈی چڑھی سی تے اوہ مولانا بھاشانی نوں وی پچھے چھڈ دتا سی۔ شیخ مجیب ہوراں 1966 وچ لہور آ کے چھ نکات پیش کیتے سن جو انہاں دی پارٹی دا منشور سی۔ انہاں مشرقی تے مغربی پاکستان وچ پیرٹی دے رہندے ہوئے کمزور مرکز دی گل کیتی سی۔ چیتے رہے کہ 1966 اوہی سال ہے جداں ملک دی سب توں وڈی ترقی پسند قوت نیشنل عوامی پارٹی روس چین جھگڑیاں دا شکار ہو کے نیب ولی تے نیب بھاشانی بن چکی سی۔دوجے پاسے تاشقند وچ عوام نوں دسے بغیر جداں ڈکٹیٹر ایوب خان نے کشمیر دا سودا کرن پاروں تاشقند معاہدی کیتا تے اس دا وزیر خارجہ ہی بغاوت کر گیا۔ اوہ ہور کوئی نہیں سگوں ذولفقار  علی بھٹو ہوری سن۔1966 دے سال دیاں ہور وی اہمیتاں جے کہ ایسے سال جون وچ جنرل موسی دی تھاں جنرل یحی آرمی چیف بنیا سی اتے شاہراہ قراکرم دا رستہ تبدیل کر کے پکا کم وی ایسے سال ہویا سی۔ 1968 جنرل ایوب دا اخیری سال سی پر اوس نوں ایس دا پتہ نہین سی۔ جنج مشرف نوں ایہہ پک نہیں سی کہ 2007 دے سال اوس دے دن گنے جا چکے سن۔ 1968 مئی وچ جنرل ایوب دے ہرکاریاں نےشیخ مجیب الرحمن نوں 34 سہولتکاراں سنے پھڑ لتا تے  

تے اگرتلہ سازش کیس

بنا دتا۔ الزام ایہو سی کہ انہاں 35 بندیاں بھارت نال مشرقی بنگال دی آزادی لئی گٹھ جوڑ کیتا ہے۔پر کیس بناون والیاں ایہہ نہ سوچیا کہ پاکستان بناون والے بنگالی ہن کیوں بھارت نال رلن لئی تیار جے؟پھڑیچے لوکاں وچ فوجی تے سول سرونٹ وی سن پر فوجیاں تے آرمی ایکٹ دے تحت کیس نی چلایا گیا۔اک سپیشل ٹربیونل بنایا گیا جس وچ ترے جج سن تے پردھان سن جسٹس ایس اے رحمن۔ باقی دو بنگالی سن۔ ٹی ایچ خان (اٹارنی جنرل) تے منظور قادر سرکار دے وکیل سن تے مجیب ولوں اک برٹش وکیل تھامس ویلئیم رلتی سن۔اوس ویلے تیک مجیب الرحمن مولانا بھاشانی دے مقابلے وچ نکا لیڈر سی۔اک پاسے سازش کیس چلیا جس پاروں مجیب دی گڈی ہوا وچ آندی گئی تے دوجے پاسے اندروں ڈرے ایوب خان نے اکتوبر 1968 وچ دس سالہ جشن مناندے ہوئے ڈر لاون دے جتن کیتے۔تاشقند دے رازاں نوں کھولن دی للکار لا کے بھٹو ایوبی رعب توڑ دتا سی کہ بقول جنرل گل حسن (سی جی ایس)فوجی جوان وی ایہو سمجھدے سن کہ جوان تے بھارت خلاف لڑے سن پر ایوب ٹیبل تے جنگ ہار آیا سی۔ 1967 اتے 196 اوہ سال جس وچ اینٹی ایوب لہر تگڑی ہوئی اتے دوجے پاسے بھٹو نے اپنی پارٹی  

کھڑی کیتی۔

ایوب دے جوائی دے پیو یعنی والی سوات نے اپنی بائیوگرافی وچ دسیا ہے کہ جداں اوہ نومبر 1968 وچ ایوب نون ملن اسلام آباد آیا تے ملاقات نہ ہو سکی۔ پھیر اوس نوں پتہ چلیا کہ ہن ایوب نال ملن دی اجازتاں جنرل یحی دیندا ہے۔ یحی، ضیا یا مشرف دے اکیری مہینیاں دی کہانیاں وی اینج دیاں ہی جے۔یحی اپنے پتے نویں تے وکھری ترتیب نال جوڑ چکیا سی۔اکیری وار کریندے ہوئے ایوب آل پارتی کانفرنس سد لئی تے سب سیاستداناں نون آکھیا کہ جو آکہو اوہ کر لیندے ہاں۔ ون مین ون ووٹ وی تے باقی سب گلاں وی۔ فروری1969 نوں ایہہ کانفرنس ہونی سی تے اپوزیشن نے مجیب نون کانفرنس وچ سدھن دا ترپی پتہ کھیڈیا۔اوہ مجیب جس تے بھارت نال رلن دا الزام سی۔ ایوب مجیب دی رہائی دا فیصلہ کیتا یا یحی، ایہہ راز ہی ہے پر تاشقند بعد ایوب دا رعب ٹٹا سی تے مجیب دی رہائی بعد ایوبی طاقتاں تار تار ہو گیان۔ غداری دی تلوار پتھی پھر گئی۔ ایس نوں ویکھدے ہوئے بھٹو تے بھاشانی نے ایوب دی بلائی کانفرنس دا بائیکاٹ کریندے ہوئے وڈی سٹ ماری۔ اگرتلہ سازش سی یا نہیں، پر گیماں وچ گیماں پیندیاں جے تے بوتھی ہور دی ہور ہو جاندی ہے۔شوکت علی دا اعتراف تے جتو بنگلہ دیش وچ آزادی دا تمغہ لین اتے بنگلہ دیش دی نصابی کتاباں وچ اپنا ناں لکھوان لئی سی پر اج جے 50 سال بعد ایس سب نوں سارے پکھاں توں اساں نہ ویکھ سکئیے تے پھیر کسے ہور دا کوئی قصور نہیں۔ 

Deputy Speaker Shawkat Ali yesterday said the background of the historic Agartala Case was "incorrectly" described in the school textbooks.
He urged the education ministry to take steps for its correction.
"Two textbooks for class 9 and 10 carried a nearly identical description of the case from which it appears that the Agartala case was merely a political event related to Bangabandhu's historic six-point movement," he told BSS on the sidelines of a discussion on the historic event.
Shawkat added: "But as a matter of fact, several military officers and civil servants were involved in the case as we wanted to liberate the country from Pakistan through an armed
revolution under the leadership of Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman" which was not directly linked to the six-point.
He added that as part of the plan called as "the Agartala Plot" navy steward Mujibur Rahman and educationist Mohammad Ali Reza went to Agartala to seek the Indian support for Bangladesh's independence.
"Agartala case was not related to the six-point movement . .. had it been so the accused like ours -- the military and civil government officials -- would not have the scope to get involved, though we had wholehearted support for it," said Shawkat who was a captain of Pakistan army at that time and was arrested to face the trial.
Earlier, speaking at the discussion organised by Oitihashik Agartala Mamla Mulyayan Parishad, the deputy speaker urged the textbook board authorities to evaluate equally bullet-wounded flight sergeant Fazlul Haque along with martyred flight sergeant Zahirul Haque.
The Pakistani troops shot them simultaneously as they awaited trial in military custody in Dhaka cantonment.
The Agartala Case, popularly called Agartala Conspiracy Case, which had set a new course in the history of the country's independence struggle, was filed in early 1968 implicating Bangabandhu and 34 other Bengali civil servants and army, navy
and air force officers and politicians for hatching a "plot".
The case was officially called State vs. Sheikh Mujibur Rahman and others while the then Ayub Khan regime of Pakistan resolved to frame charge against 35 people with Bangabandhu being the prime accused.
The case ultimately resulted in the fall of General Ayub Khan in 1969 and subsequently led the nation towards the 1971 Liberation War.
"The Agartala incident was not untrue . . . we wanted to liberate the country from Pakistan," Shawkat told a function three months back as he urged all concerned to disseminate the fact to the countrymen to spread the spirit of the War of Liberation.

The Star, 12 june 2010