Glimpses of People's history, An interview with researcher Dr Naila Pervaiz

 

Glimpses of People's history

An interview with researcher Dr Naila Pervaiz

 ساڈی سکالرشپ وچ کیہڑی گلاں جے جنہاں دی لوڑ جے ایس بارے اک گل بات، تسی سنو تےہوورے تسی وی سوچو کہ نکے وڈے جھگڑیاں دی تھاں سانوں کن باتاں ول زیادہ دھیان دین دی لوڑ جے۔ اسی آپدے پنجابی وسیب تے اوس دے آل دوال بارے ہلے جھات مارنی شروع وی نہیں کیتی۔نائلہ ہوراں کجھ کم کیتا تے بہوں کم دے ارادے جے۔اجکل ایہہ حبیب یونیورسٹی کراچی نال جڑے جےکہ ہوورے اوہ سندھی پنجابی جوگی صوفی ریت بارے سندھ وچ رہندے بہوں کم کر سکدیاں جے۔

Click and watch a video clip of Naila Pervaiz while presenting her paper at Lyallpur History Conference 26-27 August 2024

Naila Pervaiz from Habib University Karachi sharing her thoughts about women issues in Punjabi poetry since more than 500 years at Layalpur history confere, 2024.

https://www.youtube.com/watch?v=TV3d8uP7I5M

Listen Interview of Nalia Pervaiz aired at MastFM103 Punjabi Radio Program Lok Lhar at 20th September 2024

https://voca.ro/1mY0zFMT7P7n

With a friend

The Conference 

Further readings

Zubair Ahmad article about the Conference Click and read

A deep dive into regional history

Lyallpur had witnessed forced migration of more than 400,000 people in 1947 but the no exact data was available, thanks to the powers that be. `I rely on the 1941 census. According to this census, the district Lyallpur had a population of about 1.4m. Out of this, Muslims were 877,000 and scheduled caste people were 68,000 while Christians were 51,000, Sikhs were 262,737, 18.8pc while Hindus were 9.7pc. Riaz pointed out religious extremism and narrow nationalism under whose influence politics depended on exclusive approach but not inclusivity and diversity.

Comrade Tufail Abbas Interview and few thoughts

 

Comrade Tufail Abbas

Interview and few thoughts 

1928-2019

Here you can read few excerpts of Interview I did in late 2005 at Karachi with Comrade Tufail Abbas, published in a left magazine Awami Jumhori Forum in its 26th issue (Jan 2006). AJK was a Lhore based magazine and in that magazine we published more than 30 interviews including few Bangladeshi and Indian comrades. Soon we will upload all 53 issues ONLINE so readers can access it easily. 

Title of 26th Issue

ساڈے خطہ وچ کھبے دی سیاستاں دی تواریخ 1920 دی دہائی توں ہی شروع ہوجاندی ہے تے جے تسی ایس توں پہلاں چلو تے19ویں صدی دے اخیری دہاکیاں توں چلدی منظم اینٹی کالونیل لہر نوں ایس دی شان نزول کہنا غلط نہ ہوئے گا جس دا احوال اجیت سنگھ دی کتاب سنے کئی ہور کتاباں وچ لکھی جا چکی ہے۔ انہاں نال نبڑن لئی انگریزاں 1901 توں ساڈے خطہ لئی اک وڈا انٹیلی جنس نیٹ ورک بنانا شروع کیتا کہ جس وچ 1909 تیک امریکی وی رل گئے۔ایہہ اوہی ویلہ سی جداں عالمی پدر اتے یورپی خطے وچ انگریزاں لئی جرمن  اک نویں سر پیڑ بن چکی سی۔ پہلی وڈی لام وچ جو 1914 توں 1918 تیک جاری رہی، انگریزاں جرمناں نوں تھلے لا لیا پر دوجے بنے روس سرخ ہو گیا تے ایہہ لالی ساڈے تیک وی 1922 تیک اپڑ گئی۔ دادا امیر حیدر، دادا فیروز الدین منصور، ایم این رائے، ڈانگے، مجید لہوری  سانوںسنے  کئی نام ملدے جے جس وچ 1947 تیک ڈھیر وادھے ہوئے۔ جداں 1949 تیک طفیل عباس سرخے ہوئے تے اوس ویلے تیک فضل الہی قربان، ایرک سپرین، خواجہ مسعود، صفدر میر، سی آر اسلم سنے کئی کامریڈ ایتھے متحرک سن۔ ایہہ پکی گل کہ اوس ویلے تیک کومونسٹ پارٹی آف انڈیا کوئی منظم جماعت نہیں سی۔جنج فروری 1948 دی کومونسٹ کانگرس وچ کومونسٹ پارٹی آف پاکستان بنائی گئی تے اوس دا سیکٹری جنرل سجاد ظہیر نوں بنایا گیا اس سب تے بہوں سارے کامریڈاں نوں اس ویلے وی اعتراض سن۔ ایس ول کھلے اشارے طفیل عباس وی کیتا ہے۔پاکستانی کومونسٹاں تے پہلا وار 1949 وچ ہویا جداں لہور وچ ترقی پسند مصنفین دی پہلا اکٹھ لارنس گارڈن کیتا گیا۔ چیرت رہے کہ کومونسٹ پارٹی آف پاکستان دا ہیڈکواٹر یعنی مرکزی دفتر وی لہور وچ لیڈی فضل حسین بلڈنگ میکلورڈ روڈ (ٹیشن نیڑے) سی۔ پارٹی تے دوجا وار پنڈی سازش کیس ڈرامہ سی تے تریجا وار 1954 وچ ہویا جداں جون تے جولائی وچ کونسٹ پارٹی آف ویست اتے ایسٹ پاکستان تے پابندیاں لائیاں گیاں۔ ایس بعد کجھ سال تے دادا فیروز الدین منصور، میجر اسحاق وغیرہ پارٹی زیرزمین چلادے رہے پر 1960 دی دہائی دے پہلے سالاں وچ وکھری ٹہانیاں بنن لگیاں۔ایسے وچوں اک طفیل عباس دا کومونسٹ گروپ وی سی۔ ایس انترویو توں پتہ چلدا ہے کہ اک پاسے بورذوا یعنی سرمایہ دارانہ سیاست نوں مکمل مسترد کیتا گیا پر دوجے پاسے کئی بورژوا پارٹیاں وچ کومونسٹ کم وی کردے رہے۔ تسی ایہہ ٹوٹے پڑھو تے گویڑ آپ لاو

انڈین کومونسٹاں تے مزدور لہر بارے طفیل عباس دے خیال

نیشنل عوامی پارٹی 1957 وچ بنائی گئی سی جس وچ قوم پرست، ترقی پسند تے کومونسٹ رلتی سن، ایہہ پارٹی 1966 وچ روس چین جھگڑے بعد دو حصیاں وچ ونڈی گئی سی کہ ایس پارٹی دے سب توں وڈے لیڈر مولانا بھاشانی سن جو چین نواز سن۔ ایس ٹٹ بھج نے پاکستان تے بھارت جہے ملکاں وچ لیفٹ دی طاقتاں نوں کمزور کیتا۔ بورژوا سیاست وچ کومونسٹ 1947 توں پہلاں وی کم کردے رہے کہ کانگرس تے مسلم لیگ وچ کئی کومونسٹ گئے۔ 1942 وچ انڈین کومونسٹ پارٹی تے انگریزاں اوس ویلے مجورا پابندی چکی سی جداں عالمی پدر تے سویت یونین عرف روس امریکہ تے برطانیہ نال دوجی لام وچ اتحادی بنیا سی۔ پر انڈین برٹش ریاست دے ہرکارے کومونسٹ مخالفت دی تربیتاں توں لیس سن جس دا اظہار 1949 توں تریخ وچ موجود ہے کہ انڈیا وچ پنڈت نہرو تے پاکستان وچ لیاقت علی خان دے دور وچ اینٹی کومونسٹ مائنڈ سیٹ دے ہیٹھ ماردھاڑ کیتی گئی۔ بورژوا سیاست کرن والی پارٹیاں وچ وڑ کے کم کرنا چاہیدا ہے یا نہیں ایہہ اوہ سوال ہے جس تے گل اج وی لوڑی دی ہے

نیپ بناون بارے 

پیپلزپارٹی لئی

بلدیاتی الیکشن وچ حصہ لینا

پیپلز پارٹی لئی کم کرنا پر اپنے کامریڈاں نوں الیکشن لڑن توں ڈکنا

بورژوا سیاست توں انکار

بھارتی کومونسٹ پارٹیاں وی بورژوا قرار

کومونسٹاں تے قوم پرستاں وچ اتحاد تے لڑائیاں

بھٹو تے طفیل عباس، کجھ گلاں مڑ سمجھن دی لوڑ جے

ایہہ آرٹیکل بھٹو وی پڑھیا تے پھیر اختلافات ودھ گئے، معراج محمد خان اپنے کئی قسطاں والے آن لائن موجود انٹرویو وچ دسیا ہے کہ بھٹو نے 1972 وچ معراج دا استعفی منور کردے ہوئے کہیا سی کہ ایس ملک وچ ترے چار وار الیکشن ہون گے 

تاں تہاڈے مطالبیاں دی سنی جائے گی پر کامریڈ ہورے جلدی وچ سن۔

انٹری ازم کیہہ اک ستھری پالیسی ہے؟

بورژوا پارٹیاں وچ نہ جانا اک ہور مسلہ ہے پر بورژوا پارٹیاں وچ ''انٹری ازم'' نال تھاں بنانا کیہہ کوئی ستھری پالیسی ہے؟ ایس پالیسی وچ سازش دے روپ وچ ورتنا آسان ہوندا ہے جنج طفیل ہوراں دسیا کہ حنیف رامے وغیرہ اوس آرٹیکل نوں ورتیا۔ پر اوہ آرٹیکل لکھن والا وی ایہو گل کسی ہور انداز وچ کر سکدا سی۔ ایہہ کم نرے کومونسٹاں ہی نہیں سگوں دھرمی تے فرقو نظریاتی پارٹیاں وی کیتا۔ ایس پاروں اک پاسے تسی اپنی وکھری جماعت بنون توں رہ جاندے ہو تے دوجے پاسے جس پارٹی وچ تسی وڑدے ہو اتھے تہانوں مجورا برداشت کیتا جاندا ہے تے کومونسٹاں تے شک کیتا جاندا ہے۔ کومونسٹاں نوں کانگرس، مسلم لیگ تے 1947 بعد نیب، عوامی لیگ تے پیپلزپارٹی وچ ایس انٹری ازم نال کیہہ ملیا؟آر ایس ایس پہلے کانگرس پھیر بی جے پی وچ انٹری ازم کیتا پر سو سال وچ اپنی پہچان نہ بنا سکی۔ انٹری ازم والی پارٹیاں اخیر اوہ نرسریاں ہی رہندیاں جے جو بندے فراہم کر سکن۔ ایہہ مسلہ نرا طفیل ہوراں دا نہیں سگوں ایہہ گل انٹری ازم دے پورے فنامن نوں سمجھن تے پالیسی پدر تے سوچن دی ہے کہ اے، بی، سی وچ نہ پھسو بلکہ اگے دی گل سوچو۔ساڈے سامنے ورکر پارٹی بنی،ایس توں پہلے وی 1990 دی دہائی توں اینج دی پارٹیاں بنیاں جنہاں وچ اک توں وادھو دھڑے رلے مگر کم چلیا نہیں۔ایس دی دو پردھان وجوہات سن کہ ماضی دے تعصب تے تفاخر بارے تھلے دی پدر تے گل کیتے بغیر بنن والی پارٹی ضلعیاں وچ اوس سپرٹ توں فارغ رہندی تے دوجی وجہ انٹری ازم والی پالیسی نوں وی غلط نہ سمجھیا تے انہاں نویں پارٹیاں وچ وی انٹری ازم جاری رکھیا۔ لنگھ چکے ماضی بارے کھل کے گل کرنی، اتے تھلے دی پدر تک ایس نوں لیجانا اک اہم قدم سی کہ نرے سر جڑن نال پارٹیاں نہیں بن سکدیاں۔ پھیر ایسے فورم بنانا وی لوڑی دا سی جتھے سارے لیفٹ والے جو گروپاں وچ شامل جے تے جو نہیں وی جے انہاں نال اختلافات دا احترام کردے ہوئے گل بات چلائی  جائے۔ 

باقی پھیر

Let us talk about Kids, schooling & healthy environment

 

Educational Psychologist Asma Naheed thoughts

Punjabi Radio program Lok Lhar 6 September 2024

MastF103, Lhore

Guest  Dr Asma Naheed Educational Psychologist 

"Education has been a perennial challenge in Pakistan since its inception, and even after 77 years, the country's education systems - including private, public, and religious institutions - continue to face numerous shortcomings. Despite these hurdles, dedicated individuals are striving to elevate the standards of schools and students. That is the story of Asma Naheed. For this program credit goes to Sabiha Shaheen of Bargad 

Asama Naheed is founder of Hope and Light ...their mission is 

transform women's and children's lives in Pakistan.

A video clip of the program 

https://www.youtube.com/watch?v=B7wqMEhclfw

Another clip, Asma is sharing her thoughts

https://www.youtube.com/watch?v=dzhTscjcF8Q

   

Listen the Lok Lhar Program with Asma Naheed Click Here

Further readings

Pub+Private Love hate affair: Who will run and monitor Public Schools?

Curriculum of Hate or Peace: Some pages from textbooks

Let Us discuss the pinching issue of Child marriage in Pakistan (Listen discussion)

Religious par excellence but against hate speech: An Interview with Pashaura Singh

 

Religious par excellence but against Hate Speech

 An Interview with Pashaura Singh

For MastFM103 & BarahMah Lhore

I met Professor Pashaura Singh at International Layalpur History Conference 2024 at Faisalabad where I too presented my paper Anti-colonial Struggle in subcontinent: What went wrong?  After the conference, he stayed for 3 days in Lhore and with the help of Khola Cheema I interviewed him. 

A video clip of the interview

Click and Watch

Listen the recording of the Punjabi Radio program Lok Lhar,

An exclusive interview of Professor Pashaura Singh at Lhore Click and Listen it

After listening his (Professor Pashaura Singh) talk/interview one may realise that the pertinent issue is not the religion itself but issue is hate speech, respect for human rights and space for the dialogue. If these things are missing even ideology becomes a dogma. Examples of various left groups is good to understand the phenomenon. 

Further readings

An article about History Conference