A Pakistani
communist
A Pakistani
communist
C R
Aslam Remembered
1915-2007
سی آر اسلم: اِک اوکھا سوشلسٹ
Chudhry Rahmat Ullah Aslam was among those
leaders of Pakistani left who produced a long list of socialist cadre, inspired
many groups and had intense supporters and opponents among comrades. July 10th
is his death anniversary so this piece is in his memory. After completing
Munchi Fazal, L.L.B, M.A economics and reading Shakespeare, Shelly, Iqbal he
opted Marxism as sole guiding principal in 1940s. He was among those who
founded Communist Party of Pakistan and tried their best to develop a
united communist party at least in the western wing of Pakistan. They
failed in it partly due to their policies and partly due to external factors
yet in early 1960s Pakistani communists tried to build individual groups. C R
Aslam was among hard core members of CPP and when Party was banned in 1954, he
joined Awami League. Then he joined NAP in 1957. After mid-1960s, Sino-Russian
conflict divided those communists who were following Chinese and Russian
revolutions as role models. So was the case in Pakistan when NAP divided in
Pro-Moscow and pro-Chinese Factions. It proved a chain reaction and in less
than 6 years there was a mushroom growth of communist, socialist and
nationalist factions among left formations. In that situation C R Aslam first
joined NAP Bhashani faction and then in 1971 he formed his own faction under
the banner of Pakistan socialist Party. In 1987, his faction PSP was further
divided and this time by his general sectary Abid Hassan Manto. In Awami Jamhori
forum, a left liberal journal (www.ajfpk.org)
we published his long biographical and political interview in 2005. I was with
Pervaiz Majeed and Qalib Ali Sheikh in his house when he gave that interview in
Punjabi. There are lots of gapes in it
yet one can find inside information, trends and change of heart in it too. He did
not criticize cold war phenomenon (planned at 1943) yet he welcomed its
departure. Interestingly, he not only supported 1990 UN resolution but also WTO
as progressive trends. He also in detail tried his best to deconstruct theory
of imperialism. He told that in this multi-national and trans-national world of
capitalism national capitalism or national bourgeoisie has lost its value and
there is not any Non-Capitalist path exists. Now read the piece which is in two
parts. click here and read the first part
ویسے تے سوشلسٹاں تے کمیونسٹاں دی بہوں قِسماں نیں اتے ایہدے وچ نیشنل عوامی پارٹی (NAP)، پیپلز پارٹی (PPP) تے عوامی لیگ ورگے وی نیں جہناں بھرویں عوامی سیاستاں وی کیتیاں اتے اجہے دانشور، لکھاری تے بحثاں کرن والے دھڑے باز وی جہناں کسے فارمیشن وچ رَلتی ہون تو بغیر جھنڈا چُکی رکھیا۔ پر ’’سکہ بند‘‘ اوہی سن جہناں کھبے دے جھنڈے ہیٹھ گروپ بنائے تے چنگے بھیڑے طریقیاں نال ایہہ گروپ یا جتھے چلائے۔ اپنے چوہدری صاحب وی اجہے سکہ بند لیڈراں وچ شامل نیں جہناں آپدا گروپ 1960 دے دھاکے دے اخیری سالاں وچ بنایا۔ 10 جولائی نوں سی آر ہوراں دی برسی ہے تاں مارے ایہہ لکھت وجوداں وچ آئی ہے۔
اوہناں آپ ایہہ گل دس دِتی ہے پئی 1942 بعدوں ہی صوبیاں وچ کمیونسٹ پارٹیاں دی تشکیلاں دا کم شروع ہو یا۔ پر اوہ ایہہ گل نہ دس سکے پئی دُوجی جنگ نوں ’’سامراجی جنگ‘‘ آکھن والے کمیونسٹاں نیں روسی قوم پرستی دی سیور وچ راتوں رات لائن کنج تی سی تے ایس نوں ’’عوامی جنگ‘‘ کیوں آکھیا۔ سجاد ظہیر، جوشی وغیرہ جیہڑے پارٹی دے نویں رسالے کڈھے اوہ وی نویں پالیسی ہیٹھ سن اتے ’’عوامی جنگ‘‘ وچ چھپن والے سجاد ظہیر دے اداریے ہُن احمد سلیم دے وسیلہ نال ’’سنگ میل‘‘ والے چھاپ چُکے نیں۔ ایہناں اِدارِیاں وچ اقبال تے جناح دی تکریم، ہٹلر، جاپان تے سبھاش چندربوس دی مخالفتاں اتے کانگرس تے تنقیداں نویں لائن دے وڈے ثبوت نیں۔ 1952 وچ ایہہ لائن دوبارہ بدل کے انڈین کمیونسٹ مڑتوں کانگرس نواز ہو گئے سن۔
1943 دے روسی یوٹرن جس وچ روسیاں کمیونسٹاں دی بین القوامی جتھے بندی تھرڈ انٹرنیشنل نوں توڑ دتا اتے 1960 دے دھاکے دے روس۔چین جھگڑے نیں پوری دنیا وچ کمیونسٹ لہر نوں فیتی فیتی کر چھڈیا اتے فیر ا یہہ سب اَج تیک گواچی گاواں وانگ ٹکراں پئے مار دے نیں۔ پر چوہدری صاحب یا دُوجے کھبے دے وڈے لیڈراں نیں ایس بارے ’’چپ‘‘ سادھ لئی۔ جے کھبے دے دانشور 1970 دے دھاکے وچ ایس دے تجزیے کر لیندے تاں نویں لائن لبھ جاندی پر ایہہ نہ ہویا۔ سکہ بند تے 21ویں صدی وچ وی ایس بارے ’’چپ‘‘ رہن نوں ’’پارٹی لائن‘‘ سمجھدے نیں تاں مارے جداں ’’عوامی جمہوری فورم‘‘ وچ کھبے دے لیڈراں دے 33 انٹرویو چھپ گئے تے ایہناں نوں بھرتو پئے گئے۔ کھبے دے کچھ لیڈراں نیں تے انٹرویو دین توں انکار کر دِتا کیونجے اوہ ایس نموشی نوں لکانا اپنے دھرم دا حصہ سمجھدے نیں
for those who want to read C R aslam' last interview of 2005 click here
http://ajfpk.org/show-art.php?artid=&bname=AJF-20&type=Art%207&image_id=1
Chudhry Rahmat Ullah Aslam was among those
leaders of Pakistani left who produced a long list of socialist cadre, inspired
many groups and had intense supporters and opponents among comrades. July 10th
is his death anniversary so this piece is in his memory. After completing
Munchi Fazal, L.L.B, M.A economics and reading Shakespeare, Shelly, Iqbal he
opted Marxism as sole guiding principal in 1940s. He was among those who
founded Communist Party of Pakistan and tried their best to develop a
united communist party at least in the western wing of Pakistan. They
failed in it partly due to their policies and partly due to external factors
yet in early 1960s Pakistani communists tried to build individual groups. C R
Aslam was among hard core members of CPP and when Party was banned in 1954, he
joined Awami League. Then he joined NAP in 1957. After mid-1960s, Sino-Russian
conflict divided those communists who were following Chinese and Russian
revolutions as role models. So was the case in Pakistan when NAP divided in
Pro-Moscow and pro-Chinese Factions. It proved a chain reaction and in less
than 6 years there was a mushroom growth of communist, socialist and
nationalist factions among left formations. In that situation C R Aslam first
joined NAP Bhashani faction and then in 1971 he formed his own faction under
the banner of Pakistan socialist Party. In 1987, his faction PSP was further
divided and this time by his general sectary Abid Hassan Manto. In Awami Jamhori
forum, a left liberal journal (www.ajfpk.org)
we published his long biographical and political interview in 2005. I was with
Pervaiz Majeed and Qalib Ali Sheikh in his house when he gave that interview in
Punjabi. There are lots of gapes in it
yet one can find inside information, trends and change of heart in it too. He did
not criticize cold war phenomenon (planned at 1943) yet he welcomed its
departure. Interestingly, he not only supported 1990 UN resolution but also WTO
as progressive trends. He also in detail tried his best to deconstruct theory
of imperialism. He told that in this multi-national and trans-national world of
capitalism national capitalism or national bourgeoisie has lost its value and
there is not any Non-Capitalist path exists. Now read the piece which is in two
parts. click here and read the first part
ویسے تے سوشلسٹاں تے کمیونسٹاں دی بہوں قِسماں نیں اتے ایہدے وچ نیشنل عوامی پارٹی (NAP)، پیپلز پارٹی (PPP) تے عوامی لیگ ورگے وی نیں جہناں بھرویں عوامی سیاستاں وی کیتیاں اتے اجہے دانشور، لکھاری تے بحثاں کرن والے دھڑے باز وی جہناں کسے فارمیشن وچ رَلتی ہون تو بغیر جھنڈا چُکی رکھیا۔ پر ’’سکہ بند‘‘ اوہی سن جہناں کھبے دے جھنڈے ہیٹھ گروپ بنائے تے چنگے بھیڑے طریقیاں نال ایہہ گروپ یا جتھے چلائے۔ اپنے چوہدری صاحب وی اجہے سکہ بند لیڈراں وچ شامل نیں جہناں آپدا گروپ 1960 دے دھاکے دے اخیری سالاں وچ بنایا۔ 10 جولائی نوں سی آر ہوراں دی برسی ہے تاں مارے ایہہ لکھت وجوداں وچ آئی ہے۔
اوہناں آپ ایہہ گل دس دِتی ہے پئی 1942 بعدوں ہی صوبیاں وچ کمیونسٹ پارٹیاں دی تشکیلاں دا کم شروع ہو یا۔ پر اوہ ایہہ گل نہ دس سکے پئی دُوجی جنگ نوں ’’سامراجی جنگ‘‘ آکھن والے کمیونسٹاں نیں روسی قوم پرستی دی سیور وچ راتوں رات لائن کنج تی سی تے ایس نوں ’’عوامی جنگ‘‘ کیوں آکھیا۔ سجاد ظہیر، جوشی وغیرہ جیہڑے پارٹی دے نویں رسالے کڈھے اوہ وی نویں پالیسی ہیٹھ سن اتے ’’عوامی جنگ‘‘ وچ چھپن والے سجاد ظہیر دے اداریے ہُن احمد سلیم دے وسیلہ نال ’’سنگ میل‘‘ والے چھاپ چُکے نیں۔ ایہناں اِدارِیاں وچ اقبال تے جناح دی تکریم، ہٹلر، جاپان تے سبھاش چندربوس دی مخالفتاں اتے کانگرس تے تنقیداں نویں لائن دے وڈے ثبوت نیں۔ 1952 وچ ایہہ لائن دوبارہ بدل کے انڈین کمیونسٹ مڑتوں کانگرس نواز ہو گئے سن۔
1943 دے روسی یوٹرن جس وچ روسیاں کمیونسٹاں دی بین القوامی جتھے بندی تھرڈ انٹرنیشنل نوں توڑ دتا اتے 1960 دے دھاکے دے روس۔چین جھگڑے نیں پوری دنیا وچ کمیونسٹ لہر نوں فیتی فیتی کر چھڈیا اتے فیر ا یہہ سب اَج تیک گواچی گاواں وانگ ٹکراں پئے مار دے نیں۔ پر چوہدری صاحب یا دُوجے کھبے دے وڈے لیڈراں نیں ایس بارے ’’چپ‘‘ سادھ لئی۔ جے کھبے دے دانشور 1970 دے دھاکے وچ ایس دے تجزیے کر لیندے تاں نویں لائن لبھ جاندی پر ایہہ نہ ہویا۔ سکہ بند تے 21ویں صدی وچ وی ایس بارے ’’چپ‘‘ رہن نوں ’’پارٹی لائن‘‘ سمجھدے نیں تاں مارے جداں ’’عوامی جمہوری فورم‘‘ وچ کھبے دے لیڈراں دے 33 انٹرویو چھپ گئے تے ایہناں نوں بھرتو پئے گئے۔ کھبے دے کچھ لیڈراں نیں تے انٹرویو دین توں انکار کر دِتا کیونجے اوہ ایس نموشی نوں لکانا اپنے دھرم دا حصہ سمجھدے نیں
for those who want to read C R aslam' last interview of 2005 click here
http://ajfpk.org/show-art.php?artid=&bname=AJF-20&type=Art%207&image_id=1
No comments:
Post a Comment