2nd Yet Last term of Trump & Digital World: 2 Years, less time, tough fight

 

2nd Yet Last term of Trump & Digital World

2 Years, less time, tough fight

Dealing with more than 10 million unauthorized immigrants (as par Pew data it was increasing since 1990s, thanks to Sole Supper power mantra yet from Obama times it is decreasing ), fixing Americas, moving toward 2030 deadline, challenge of digital expansion in the light of existential crisis of nation state (a 20th century mantra), accepting multi polar realities are among major issues and on top of it is price hike for US citizens.... He is President of most powerful nation but not as powerful president as his Chinese and Russian counterparts are.  People will answer him in mid term so the day dreaming time is over after Jan 20. 

ٹرمپ پہلے دو سالاں وچ کیہہ کردا ہے تے اوس دا کیہ ردعمل ہوندا ہے، ایہو اوہ سوال ہے جس بارے ٹیوے لائے جا رہے جے پر ٹرمپ لئی آپدا اخیری اقتدار اک خوفناک سفنہ نہ بنے اوس نوں بس ایہو فکر 20 جنوری بعد کھائے جا رہی ہے۔ 

وسیب اتے وسنیک

ٹرمپ دی دوجی تے اخیری صدارتی ٹرم اتے ڈیجیٹل دنیا

عامر ریاض

امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ اقتداری ہون بعد آڈر تے آڈر جاری کر رہے جے، اقتداری ہون توں پہلاں ہی انہاں کنیڈا تے گرین لینڈ نوں قابو کرن دے جو بیان دتے سن اوس دے ردعمل بعد ٹرمپ ہوراں آپدے پہلے صدارتی بھاشن وچ ایس دا ذکر نہ کیتا سی۔ٹرمپ دی حلف برداریاں وچ ڈیجیٹل پردھاناں دی رلت نویں دنیا دا لشکارا کہ گوگل، ایمازون، ایکس وغیرہ ہن اگلی وار آپ وی صدارتی کھیڈ وچ چھال لا سکدے جے۔ٹرمپ ڈیجیٹل دنیا تے رواجی وطنی ریاستی وچ اک عبوری سلسلہ دا پڑاو ہے جس وچ طاقت دی لگام تے وطنی ریاستاں دی گرفت ڈھیلی پئے رہی ہے اتے ٹرمپ نوں اوس دا وی خیال کرنا ہے اتے تاں مارے اوہ کد پیرس معاہدے وچوں نکلدا ہے تے دوجے پاسے چینی ایپ ٹک ٹاک تے پابندی مکاندا ہیگا۔ بادشاہتاں توں وطنی ریاستاں ول ودھن دا کم 18ویں تے 19ویں صدی وچ ہویا سی جس وچ پردھان ایجنڈا بادشاہتاں دا مذاق اڈانا تے وطنی ریاستاں دے سٹیزن شپ حوالے نال دلکش وعدے سن۔لینن دے بت ڈیگن توں گل امریکی مجسمہ آزادی نوں مڑ فرانس گھلن دی گلاں ہون کہ ایہہ سب وطنی ریاستاں دے تفاخراں دی ٹٹ بھج جاری جے اتے سرحداں دی خدائی نوں ای میل توں آن لائن میٹنگاں خدا حافظ آکھ دتا ہے ات چین ، امریکہ سب 2030 وچ دنیا بدلن دا جو بار بار اعلان کریندے جے اوس وچ ڈیجیٹل خدائی دی نوید ہی کھلی لکویں گل ہے۔تجزیے کرن والے لکھ رہے جے کہ ٹرمپ کول کجھ کرن لئی نرے دو سال جے اتے جے اوہ امریکیاں نوں راضی نہ کر سکیا تے دو سال بعد ہون والے مڈ ٹرم الیکشن وچ سینیٹ یا کانگرس دی اکثریتاں کھو سکدا ہے۔امریکی آئین پاروں اوہ دو وارتوں ودھ صدر نہیں رہ سکدا ایس لئی بھائیا ٹرمپ لئی جو وی کرنا ہے اوس نوں سپیڈ نال کرنا پئے گا۔ جے ٹیرف ودھاون نال مہنگائی ودھ گئی تے ایس دا ملبہ وی ٹرمپ تے ہی پئے گا۔ ہن سفنے وکھاون دا ویلہ مک گیا ہے تے ٹرمپ نوں کجھ کر کے وکھانا ہیگا کہ ایہو اوہ گل ہے جس پاروں امریکی اثر وچ رہن والے ملک سنے پاکستان، اسرائیل، سعودی عرب گھابرے جے کہ جے ٹرمپ امریکہ وچ کجھ نہ کر سکیا تے ایہہ ساڈے ول منہ کرے گا۔ افغانستان تے طالبان نوں حلف چکن توں پہلاں کیتے خطاب وچ ٹرمپ ایہہ تڑی لائی ہے کہ اوہ امریکی فوجاں دا چھڈیا 7 ارب ڈالر دا اسلحہ وغیرہ واپس کرن ورنہ انہاں دے پابندیاں لگن گیا۔پاکستان پہلے ہی دو سال توں رولا پا رہیا ہے کہ ٹی ٹی پی کول اوہی اسلحہ ہے پر طالبان سنے افغان حکومت اسلحہ موڑن توں انکاری جے۔ پر دوجے پاسے اوسے افغان سرکار نے دو امریکیاں نوں اک افغان دے بدلے چھڈیا وی ہے۔ سابق امریکی صدر جن افغاناں نوں امریکہ وساون لئی آڈر دتا سی ٹرمپ اوس آڈر نوں مکا دتا ہے۔ ہن تے حکمران افغان طالبان وچوں عورتاں دی تعلیم مکاون دے حق وچ آوازاں وی آ رہیاں جے۔ ٹرمپ اپنی پہلی تقریر وچ ایران بارے وی چپ رہیا جو اپنی تھاں دلچسپ ہے کہ پچھلی وار تے ٹرمپ امریکہ نوں عالمی ایرانی ایٹمی ڈیل وچوں کڈہیا سی پر ایہہ چپ کوئی نیک شگن نہیں۔ چین دی صدر نوں حلف چکن توں پہلے ٹرمپ آپ فون کیتا پر پہلی تقریر وچ پانامہ کینال تے مڑ قبضہ کرن دی وجہ چینی جہازاں نوں اجازتاں قرار دتا۔ دوجے پاسے چینی ترجمان اک پاسے پیرس معاہدے تے ڈبلیو ایچ او توں نکلن والے امریکی فیصلیاں تے تنقید کیتی اتے کیوبا نوں دہشتگردی دی لسٹ وچ رلتی کرن نوں امریکی بدمعاشی کہیا۔ نال ایہہ وی کہیا کہ ٹرمپ ساڈے نال طے کر کے کم کرے گا تے سکھی رہے گا۔ امریکہ نال جڑے خلیج میکسیکو دا ناں ''خلیج امریکہ رکھنا، لاطینی امریکہ وچ موجود اٹلانٹک سمندر تے بحرالکاہل دے سمندراں نوں ملاون والی پانامہ کینیال تے قبضہ کرنا، ایل بی جی ٹی دے وجود توں انکار کرنا اوہ نعرے جے جس نال ٹرمپ تنگ نظر قوم پرستی دے ایجنڈے ''سب توں پہلاں امریکہ'' تے پکے رہن نوں دہرا رہیا ہے پر جے مہنگائی ودھی تاں ٹرمپ دے ایہہ نعرے آپدی موت مر جاون گے۔ کیونجے ٹرمپ بہوں سارے نعریاں نوں فوری حقیقت دا روپ نہیں دے سکے گا تاں مارے اوس دا غصہ باہروں آون والے پناگیراں، میکسکو توں آون والیاں اتے امریکی گلاں نہ منن والے نکے ملکاں ول رہے گا۔شہریت بارے ٹرمپ جو حکمنامہ دتا ہے اوہ اوس ماحول بناون دا آغاز ہے جو امریکہ وچ پچھلی5 دہائیاں توں باہروں آکے وسن والیاں تے نویں آون والیاں دی اوکڑاں ودھائے گا تے باہروں آن والے جن لوکاں ٹرمپ نوں ووٹ دتا سی اوہ منہ لکاندے پھرن گے۔ امریکہ وچ پوری دنیا توں سٹودنٹ آندے نے کہ انہاں دارخ وی یورپ، چین ول ہو سکدا ہے کہ امریکی قنونی ماہرین دا کہنا ہے کہ شہریت والا آڈر سپریم کورٹ چیلینج ہوئے گا۔ امریکی پارلیمنٹ تے حملہ کرن اتے 5 پلس والیاں دے قاتلاں نوں معاف کرن والا آڈر ٹرمپ دے نعرے قنون دی حکمرانی خلاف پہلا ڈھول ہے جو ٹرمپ دے گلے پئے چکیا ہے کہ جے ٹرمپ انہاں نوں کسی عدالتی کاروائی راہیں آزاد کرواندا تے گل ہور ہونی سی۔ مر چکے پلس والیاں دے خاندان اتے ذخمی پلس والے کہہ رہے جے کہ مڑ کسی نے جے پارلیمنٹ، سپریم کورٹ تے چڑھائی کیتی تے پھیر ساڈے تے نہ رہنا۔ ایہہ ک خطرناک صورتحال ہے جس تے امریکی میڈیا، دانشور تے سول سوسائٹی فوری ردعمل دے رہے جے۔ٹرمپ اک پاسے ننگی تلوار بنیا آڈروں آڈری ہو رہیا ہے تے دوجے پاسے چینی صدر شی جی پنگ اتے روسی صدر والادی میر پوتن ہوراں نویں سال دی روائیتی ملاقات کیتی ہے۔ ایس آن لائن ملاقات بعد روسی صدر کہیا ہے کہ اسی اک ملٹی پولر دنیا ول ودھ چکے ہاں تے ساڈی یوریشین اتے عالمی افق تے پوری نظر جے۔ اسی تجارتاں وچ وادھے کراں گے تے دنیا نوں یکطرفہ امریکہ آڈر توں کڈاں گے۔  ٹرمپ پہلے دو سالاں وچ کیہہ کردا ہے تے اوس دا کیہ ردعمل ہوندا ہے، ایہو اوہ سوال ہے جس بارے ٹیوے لائے جا رہے جے پر ٹرمپ لئی آپدا اخیری اقتدار اک خوفناک سفنہ نہ بنے اوس نوں بس ایہو فکر 20 جنوری بعد کھائے جا رہی ہے۔

Published in Punjabi Daily https://lokaai.com/ 24rth Jan 2025

Old articles

Bapsi Sidhwa Bandhara 11-August 1938...25 December 2024

Followers of Zia's language Policy & literature festivals ضیاالحق دے لسانی سجن اتے ادبی کانفرنساں

The Punjab , Iqbal and the Priorities 1916-1938